Արամ Խաչատրյան

Հայ մեծ երգահան Արամ Խաչատրյանը ծնվել է 1903թ. Թիֆլիսում: Նրա անունը հայտնի է ամբողջ աշխարհում։ Խաչատրյանի ստեղծագործությունները ծանոթ են բոլորազգերին, դրանք հնչում են ռադիոյով, հեռուստատեսությամբ, կինոֆիլմերում։ Դժվար թե գտնվի մեկը, որ չի լսել Խաչատրյանի «Սուսերով պարը» «Գայանե» բալետից։

Ա. Խաչատրյանի երաժշտական ընդունակությունները նկատվել են շատ վաղ հասակում, սակայն նոտաները նա
սովորել է 19 տարեկանում։ Դա 1922 թվականն էր, երբ ապագա մեծ երաժիշտն ընդունվում է Մոսկվայի Գնեսինների անվան երաժշտական ուսումնարան (թավջութակի դասարան)։ Դրա հետ միաժամանակ նա սովորում է Մոսկվայի համալսարանի ֆիզիկա-մաթեմատիկական ֆակուլտետում։

Սակայն երաժշտությունն ավելի է գրավում Խաչատրյանին. նա շատ կարճ ժամանակում դառնում է ուսումնարանի լավագույն սաներից մեկը և հնարավորություն ստանում համերգներով հանդես գալու Մոսկվայի կոնսերվատորիայի դահլիճներում։ Շուտով նա ընդունվում է Մոսկվայի պետական կոնսերվատորիա։

Արամ Խաչատրյանի ստեղծագործությունները արդեն համամարդկային արժեք են. նրա «Գայանե», «Սպարտակ» բալետները բեմադրվել և բեմադրվում են աշխարհի շատ երկրներում։ Հայտնի են նաև կոմպոզիտորի սիմֆոնիաները, կոնցերտները և այլ երաժշտական ստեղծագործություններ։ Խաչատրյանը բարձր էր գնահատում նաև երաժշտության դերը կինոյում։ Նա գտնում էր,
որ լավ երաժշտությունը նպաստում է ֆիլմի գաղափարի ամբողջական ընկալմանը։ Հենց այս սկզբունքով էլ նա գրել է «Պեպո» և «Զանգեզուր» կինոնկարների երաժշտությունը։

Արամ Խաչատրյանը կենդանիներ շատ էր սիրում։ Գերմանիայում նրան արքայական պուդել էին նվիրել, որի անունը Լյադո էր դրել (ըստ լյա և դո նոտաների)։ Կոմպոզիտորը հաճույքով էր զբոսնում Լյադոյի հետ։ Վերջինիս հանդեպ տածած սիրո մասին է վկայում Խաչատրյանի «Լյադոն լուրջ հիվանդացել է» պիեսը` նվիրված շանը։

.
Արամ Խաչատրյանի վաստակը մեծ գնահատականի է արժանացել. նրա անունը կրում են Հայաստանի ֆիլհարմոնիայի մեծ դահլիճը, դաշնակահարների և կոմպոզիտորների ամենամյա մրցույթը։ Նրա անունով փողոց կա Երևանում, իսկ արձանը կանգնեցված է Երևանի Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի շենքի դիմաց։

Քերականություն

Ի՞նչու ուսուցիչը որոշեց կարդալ հանկարծակի գտած շարադրւթյունները։

ՈՒսուցիչը որոշեց շարադրությունները կարդա, որ հիշի նրա հին ուսանողներին

2․Ի՞նչը ստիպեց ուսուցչին փնտրել և գտնել իր աշակերտներին։ Երբ գտավ նրանց, ի՞նչ հասկացավ։

Ուսուցիչը նրանց ուզում էր տեսնել և հասկանալ նրանք իրենց շարադրությունի գրված գործով են աշխատում

3․Ի՞նչ  ես կարծում, երազանքին հասնելը իսկապես հնարավո՞ր է․ ի՞նչը կարող է օգնել, և  ի՞նչը խանգարել՝ երազանքին հասնելու ճանապարհին։

Այո, հնարավոր է, Որովհետև իմմով շատ խազվադեպ են երազանքներս խանգարվում:

4․Ի՞նչ տարբերություն երազանքի և նպատակի միջև, ի՞նչի հետևից գնալն է ճիշտ, և ի՞նչու։

Երազանքն դա են է , որբ որ դուդա երազում ես ու ամեն պահի կարող է կատարվել

Նպատակը դա են է երբ, որ դու դժվարրին ճանապարհ անցնելով նպատակին են հասցնում:

5․Գրի՛ր քո ամենամեծ երազանքի և ամենամեծ նպատակի մասին։ Ո՞րին ես ավելի շատ ձգտում։

Ես երազանք չունեմ:

    Ջանի Ռոդարի                     Ի՞նչ եմ դառնալու

  Մի անգամ  ուսուցիչ Գրամատիկուսը, երբ  իր հին պահարանն էր փորփրում,   մի տուփ, գտավ , որի մեջ ինչ-որ դեղնած թերթիկներ էին դրված: Պարզվեց՝ դրանք այն աշակերտների գրած շարադրություններն էին, որոնց նա դասավանդել էր երեսուն  տարի առաջ, երբ նա ապրում էր ուրիշ քաղաքում:

Շարադրության թեման էր. «Ինչ եմ ուզում դառնալ, երբ մեծանամ »:  Այդպես էր վերնագրված յուրաքանչյուր թերթիկը, իսկ թերթիկի անկյունում գրված էր աշակերտի անունը և ազգանունը: Ընդամենը քսանչորս թերթիկ ՝ Ալբերտի Մարիո, Բանետի  Սիլվեստրո, Կարիզո Պասկուալե…

Ուսուցիչ  Գրամատիկուսը որոշեց փնտրել իր ալբոմի մեջ  այդ դասարանի աշակերտների նկարները՝ փորձելով հիշել այդ երեխաներին:

-Սա պետք է որ  լինի   Դզանետի Արտուրոն: Իսկ, միգուցե, հակառա՞կը, Ռիգի Ռինալդոն: Ոչ, ցավոք,  ես արդեն չեմ հիշում այս երեխաներին:

Նա նկարները մի կողմ դրեց և սկսեց կարդալ դեղնած էջերի վրա գրված շարադրությունները՝   ժպիտով նկատելով քերականական սխալները: Ի՞նչ նշանակություն կարող է ունենալ երեսուն տարի առաջ բաց թողնված տառը:

«Երբ ես մեծանամ, – գրում էր Ալբերտի Մարիոն, – դառնալու եմ օդաչու: Իսկ մինչ այդ ես հավաքում եմ ինքնաթիռների նկարներ՝ կտրելով դրանք  թերթերի միջից: Նայելով դրանց՝ ես երազում եմ իմ ապագայի մասին…»:

— Ախ, Մարիո, երազել բառը գրվում է Ե տառով, ոչ  թե  ՅԵ:

-Հուսով եմ, – հոգոց հանեց  ուսուցիչը,- այդ սխալը չի խանգարել նրան իրականացնել իր երազանքը:

«Իմ հայրիկը սանիտարական սարքավորումներ է վաճառում, և ուզում է, որ երբ  մեծանամ, շարունակեմ նրա գործը: Իսկ ես ուզում եմ դառնալ երաժիշտ: Ես ունեմ բարեկամ, ով նվագում է ջութակ և…»

Ուսուցիչ Գրամատիկուսը վեր կացավ աթոռից, որպեսզի միացնի լույսը, որովհետև մինչ նա կարդում էր շարադրությունները, փոքր ինչ մթնել էր: Եվ այդ պահին նրա գլխում մի միտք ծագեց:

-Օ՜, ոչ, ինչպիսի հիմարություն,-բացականչեց նա:

Բայց այդ պահին նա հասկացավ, որ որոշումն արդեն ընդունված է, և հաջորդ առավոտ…

Առավոտյան ուսուցիչ Գրամատիկուսը նստեց գնացք և ուղևորվեց հենց այդ քաղաքը, որտեղ ուսանել էր երեխաներին: Ժամանելով այնտեղ՝ նա գնաց հասցեների տեղեկատվական կենտրոն,  գրպանից հանեց իր նախկին աշակերտների ցուցակը և սկսեց փնտրել հասցեները: Նա ուզում էր իմանալ՝ արդյո՞ք իրականացել են նրանց երազանքները, դարձել են նրանք ինչ ցանկանում էին դառնալ, երբ փոքր էին:

Ես պետք է ձեզ իրականությունը պատմեմ, ինչքան էլ այն տխուր լինի: Ես պետք է ձեզ ասեմ, որ ուսուցիչը շատ տխրեց, երբ ավարտեց իր փնտրտուքները:

Օրինակ, նա իմացավ, որ իր նախկին  աշակերտներից երեքը զոհվել են պատերազմի ժամանակ, հայրենիքից հեռու: Նրանց երազանքները չէին կատարվել: Երիտասարդությունը ընդհատվել էր:

Նա իմացավ, որ Ալբերտի Մարիոն դարձել է ոչ թե օդաչու, այլ մատուցող: Դա էլ է մասնագիտություն, սակայն ոչ ոք երբևէ չի գրում շարադրություններում. «Երբ մեծանամ, ուզում եմ դառնալ մատուցող…»:  Ամեն դեպքում մատուցողները շատ շատ են:

Վաճառականի տղան նույնպես չէր դարձել երաժիշտ, այլ զբաղվում էր գազի բալոնների առքուվաճառքով:

Որոշ երազանքներ ժամանակի ընթացքում փոխվում են, ինչպես օրինակ տարվա տարբեր եղանակներին կենդանիները փոխում են իրենց կաշին: Մյուսները փչացնում են կյանքը, ինչպես ուժեղ քամին է վնասում տերևներին՝ պոկելով դրանք ծառից:

Եվ վերջապես ուսուցիչը իմացավ, որ Կորսիկի Ռենցոն,  ով երազում էր դառնալ էլեկտրիկ, նույնպես դարձել է ուսուցիչ, և նա որոշեց փնտրել նրան:

-Ինչպե՞ս ես, սիրելի՛ Ռենցո: Հիշու՞մ ես՝ մի ժամանակ դու երազում էիր դառնալ էլեկտրիկ:

-Ե՞ս: Հնարավոր չէ…

-Այո, այո, տես, ահա քո շարադրությունը:

-Տարօրինակ է: Իսկապե՞ս  իմն է: Բայց ես ոչինչ չեմ հիշում դրա մասին:

-Պարզվում է՝ դու այն ժամանակ ճիշտը չես գրել:

-Ո՞վ գիտե, միգուցե…

Ուսուցիչ Գրամատիկուսը երկար մտածեց այդ մասին: Դեռ ավելին, նա առ այսօր  մտածում է…

Արշիլ Գորկի

Արշիլ Գորկի

Image_3367

Արշիլ Գորկին (իսկական անուն- ազգանունը՝ Ոստանիկ Ադոյան) 1925 թ-ին վերցրել է ռուս ականավոր գրող Մաքսիմ Գորկու ազգանունը: 
1915 թ-ի գաղթի ժամանակ մոր և քույրերի հետ եկել է Երևան, որտեղ զբաղվել է ատաղձագործությամբ և տպագրական գործով: 1919 թ-ին տեղափոխվել է Թիֆլիս, ապա՝ ԱՄՆ: Գորկին սովորել է դիզայնի դպրոցներում, 1926 թ-ին ավարտել է Նյու Յորքի արվեստի կենտրոնական դպրոցը (որտեղ դասավանդել է 5 տարի):  Հայրենի բնությունն ու պատմական հուշարձանները, ժողովրդական ծեսերն ու ավանդույթները Գորկու համար դարձել են ստեղծագործական ներշնչման աղբյուր: Ստեղծագործական առաջին շրջանում հիմնականում նկարել է դիմանկարներ, այդ թվում՝ «Նկարիչն ու իր մայրը» (լուսանկարից՝ 1928–32 թթ.), նատյուրմորտներ և բնանկարներ: 
1930-ական թվականների կեսից Գորկին հակվել է դեպի վերացապաշտական (աբստրակտ) նկարչությունը: Կյանքի վերջին տասնամյակում ստեղծել է վառ գույներով ինքնատիպ կտավներ՝ «Այգիներ Սոչիում» (1938 թ., նկարաշարի նախկին անվանումը` «Այգիներ Խորգոմում»), «Ջրվեժ» (1943 թ.), «Ծաղկավետ ջրաղացի ջրերը» (1944 թ.), «Ինչպես է մորս ասեղնագործ գոգնոցը բացվում իմ կյանքում» (1944 թ.), «Հոգեվարք» (1947 թ.), «Արորը և երգը» (1947 թ.), որոնցով հետագայում արժանացել է համաշխարհային հռչակի:
1938 թ-ին Գորկին Հայաստան է ուղարկել 4 կտավ, իսկ 1941 թ-ին Նյու Յորքում կազմակերպված վաճառք-ցուցահանդեսում 2 կտավ է նվիրել` ի նպաստ Կարմիր բանակի: 1946 թ-ին այրվել են Գորկու 30-ից ավելի կտավներ: 1948 թ-ին մեքենայի վթարի հետևանքով կորցրել է աջ ձեռքի աշխատունակությունը և որոշ ժամանակ անց ինքնասպան է եղել:
Արշիլ Գորկու կտավները պահվում են ԱՄՆ-ի մի շարք նշանավոր (Ուիթնի ամերիկյան արվեստի, Մետրոպոլիտեն և այլն), Լոնդոնի Թեյթ, Փարիզի Ժորժ Պոմպիդուի անվան ժամանակակից արվեստի թանգարաններում և  այլուր, ցուցադրվել են աշխարհի բազմաթիվ քաղաքներում, այդ թվում՝ Երևանում: 2004 թ-ից Երևանում գործում է «Արշիլ Գորկի» հիմնադրամը:

Друг детства

Когда́ мне бы́ло лет шесть и́ли шесть с полови́ной, я соверше́нно не знал, кем же я в конце́ концо́в бу́ду на э́том све́те. Мне все лю́ди вокру́г о́чень нра́вились и все рабо́ты то́же. У меня́ тогда́ в голове́ была́ ужа́сная пу́таница, я был како́й-то расте́рянный и ника́к не мог то́лком реши́ть, за что же мне принима́ться.
То я хоте́л быть астроно́мом, чтоб не спать по ноча́м и наблюда́ть в телеско́п далёкие си́ние звёзды, а то я мечта́л стать капита́ном да́льнего пла́вания и посети́ть далёкий Сингапу́р, и купи́ть себе́ там заба́вную обезья́нку. А то мне хоте́лось преврати́ться в машини́ста метро́ и ходи́ть в фо́рменной фура́жке и крича́ть то́лстым го́лосом :
– Го-о-то́в!
И́ли у меня́ разгора́лся аппети́т вы́учиться на тако́го худо́жника, кото́рый рису́ет на у́личном асфа́льте бе́лые поло́ски для мча́щихся маши́н. А то мне каза́лось, что непло́хо бы стать отва́жным путеше́ственником и переплы́ть все океа́ны, пита́ясь одно́й то́лько сыро́й ры́бой.
А на друго́й день мне уже приспи́чило стать боксёром, потому́ что я уви́дел в телеви́зоре ро́зыгрыш пе́рвенства Евро́пы по бо́ксу. Как о́ни молоти́ли друг дру́га! А пото́м показа́ли их трениро́вку, и тут они́ колоти́ли уже́ тяжёлую ко́жаную «гру́шу» – тако́й продолгова́тый тяжёлый мяч, по нему́ на́до бить и́зо всех сил, что́бы развива́ть в себе́ си́лу уда́ра. И так нагляде́лся на всё э́то, что то́же реши́л стать са́мым си́льным челове́ком во дворе́.
Я сказа́л па́пе:
– Па́па, купи́ мне гру́шу!
Он сказа́л:
– Сейча́с янва́рь, груш нет. Съешь пока́ морко́вку.
Я рассмея́лся:
– Нет, па́па, не таку́ю! Ты, пожа́луйста, купи́ мне обыкнове́нную ко́жаную боксёрскую гру́шу!
– А тебе́ заче́м? – сказа́л па́па.
– Тренирова́ться, – сказа́л я. – Потому́ что я бу́ду боксёром.
– Ско́лько же сто́ит така́я гру́ша? – поинтересова́лся па́па.
– Пустяки́ каки́е-нибудь, – сказа́л я. – Рубле́й де́сять и́ли пятьдеся́т.
– Перебе́йся ка́к-нибудь без гру́ши. Ничего́ с тобо́й не случи́тся.
И он пошёл на рабо́ту.
А я на него́ оби́делся за то, что он мне отказа́л. И ма́ма сра́зу же заме́тила, что я оби́делся, и то́тчас сказа́ла:
– Я, ка́жется, что́-то приду́мала.
И она́ наклони́лась и вы́тащила из-под дива́на большу́ю корзи́нку; в неё бы́ли сло́жены ста́рые игру́шки, в кото́рые я уже́ не игра́л. Потому́ что я уже́ вы́рос и о́сенью мне должны́ бы́ли купи́ть шко́льную фо́рму и карту́з с блестя́щим козырько́м.
Ма́ма ста́ла копа́ться в э́той корзи́нке, и, пока́ она́ копа́лась, я ви́дел мой ста́рый трамва́йчик без колёс, ду́дку, волчо́к, обры́вок па́руса от ло́дки и мно́го ещё ра́зного игру́шечного ути́ля. И вдруг ма́ма доста́ла со дна корзи́нки здорову́щего плю́шевого Ми́шку. Она́ бро́сила мне его́ на дива́н и сказа́ла:
– Вот. Это тот са́мый, что тебе́ тётя Ми́ла подари́ла. Тебе́ тогда́ два го́да испо́лнилось. Хоро́ший Ми́шка, отли́чный. Погляди́, живо́т како́й то́лстый. Чем не гру́ша? Ещё лу́чше! И покупа́ть не на́до. Дава́й трениру́йся. Начина́й.
И тут её позва́ли к телефо́ну, и она́ вы́шла в коридо́р.
А я о́чень обра́довался, что ма́ма так здо́рово приду́мала. И я устро́ил Ми́шку поудо́бнее на дива́не, что́бы мне сподру́чней бы́ло об него́ тренирова́ться и развива́ть в себе́ си́лу уда́ра.
Он сиде́л пе́редо мной тако́й шокола́дный, и у него́ бы́ли ра́зные глаза́: оди́н его́ со́бственный – жёлтый, стекля́нный, а друго́й большо́й бе́лый – из пу́говицы. Ми́шка дово́льно ве́село смотре́л на меня́ свои́ми ра́зными глаза́ми, а о́бе руки́ по́днял кве́рху, как бу́дто шути́л, что он уже́ зара́нее сдаётся…
И я вот так посмотре́л на него́ и вдруг вспо́мнил, как давны́м-давно́ я с э́тим Ми́шкой ни на мину́ту не расстава́лся, повсю́ду таска́л его́ за собо́й, и сажа́л его́ за стол ря́дом с собо́й обе́дать, и корми́л его́ с ло́жки, и у него́ така́я заба́вная мо́рдочка станови́лась, когда́ я его́ че́м-нибудь перема́зывал, пря́мо как жива́я, и я его́ спать с собо́й укла́дывал, и шепта́л ему́ ра́зные ска́зки пря́мо в твёрденькие у́шки, и я его́ люби́л тогда́, люби́л всей душо́й, я за него́ тогда́ жизнь бы отда́л. И вот он сиди́т сейча́с на дива́не, мой бы́вший са́мый лу́чший друг, настоя́щий друг де́тства. Вот он сиди́т, смеётся ра́зными глаза́ми, а я хочу́ тренирова́ть об него́ си́лу уда́ра…
– Ты что? – сказа́ла ма́ма – она́ уже́ верну́лась из коридо́ра. – Что с тобо́й?
А я не знал, что со мной, я до́лго молча́л и отверну́лся от ма́мы, что́бы она́ по го́лосу не догада́лась, что со мной, и я задра́л го́лову к потолку́, что́бы слёзы вкати́лись в меня́ обра́тно, и пото́м, когда́ я скрепи́лся немно́го, я сказа́л:
– Ты о чём, ма́ма? Со мной ничего́… Про́сто я разду́мал. Про́сто я никогда́ не бу́ду боксёром.

О каких профессиях и занятиях мечтал мальчик? Отметьте НЕправильный ответ.

Астроном.

Боксёр.

Капитан.

Художник.

Машинист.

Путешественник.

1.2.   Почему мальчик захотел заниматься боксом?

Он решил стать боксёром.

Он мечтал стать чемпионом Европы по боксу.

Он захотел научиться драться, чтобы стать самым сильным.

Питаться –

стараться

есть

2.2.   Забавный –

смешной

заботливый

2.3.   Отважный –

смелый

важный

Путаница –

переплетение

порядок

3.2.   Растерянный –

собранный

найденный

3.3.   Мчаться –

плестись

нестись

3.4.   Сподручно –

неудобно

неприятно

С какими словами можно соединить слово «разгорелся/разгорелась».

злоба

голод

сон

С какими словами нельзя соединить глагол «приниматься».

за дела

за уроки

Я давно не видел бабушку с дедушкой и мне_________________________ их навестить.

захотелось

6.2.    И_________________________ тебе, Васька, в такой мороз тащиться на каток.

приспичило

6.3.    Директору завода_________________________ срочно встретиться с главным конструктором.

 Я увидел по телевизору розыгрыш первенства Европы по боксу.

шутка

соревнование

7.2.   Я увидел по телевизору розыгрыш первенства Европы по боксу. Как они молотили друг друга!

бить

толкать

7.3.   Денис ни на минуту не расставался со своей игрушкой, повсюду таскал её за собой.

носить

водить

Подберите к словам из текста близкие по значению слова и выражения.

9.1. приспичить   –

9.2. сподручней   –

9.3. скрепиться   –

9.4. перебиться   –

9.5. раздумать    –

срочно понадобиться

удобнее

взять себя в руки

обойтись без чего-либо

отказаться от своего решения

Какие фразы из фрагмента №1 выдают в авторе маленького мальчика? Обратите внимание на неправильное употребление слов или их форм.

Кричать толстым голосом «Готов!»

Решил стать самым сильным человеком во дворе.

English

What your neighbours did do yesterday?

Mr Smith fixed his car yesterday morning?

His wife watered her lovely flowers?

Their children cleaned the yard and then played bascketball.

 

On monday we had five lessons. The first lesson was Russian. At this lesson we wrote a dictation and do some exercises, Nicck went to the blackboard. He answers well and gets a five. Pete does not get a five because he does not konw his lesson. After the second lesson I went to the canteen. I ate sandwich and drink a cup of tea. I do not drink milk. After school I do not go home at once. I went to the library and change my books. Then I go home

Քերականություն

Տրված բառերից տեղ ցույց տվող ածանցավոր բառեր կազմի՛ր: Գրի՛ր գործածված մասնիկները (ածանցները): Կազմածդ ո՞ր բառերն են մեծատառով սկսվում:

Օրինակ՝
հույն — Հունաստան:

Հիվանդ-հիվանդանոց, ծաղիկ-ծաղկանոց, մուկ-մկստան, հայ-Հայաստան, նիստ-նստարան, այբուբեն-այբուբենարան, դաս-դասարան, դպիր-դպրոց, դարբին-դարբնոց, հյուր-հյուրանոց, զոր(ք)-զորանոց, ռուս-Ռուսաստան, գործ-գործարան, բրուտ-բրուտանոց,կույս-կուսանոց, ուզբեկ-Ուզբեկստան, հնդիկ-Հնդկաստան, թուփ-թփուտ, ծիրանի-ծիրանուտ:

Հնդիկ-հնդկաստան

ծաղիկ-ծաղկաձոր

Ռուս-ռուսաստան

Հյուր-հյուրանոց

գործարան, բրուտ-բրուտանոց,կույս-կուսանոց, ուզբեկ-Ուզբեկստան, հնդիկ-Հնդկաստան, թուփ-թփուտ, ծիրանի-ծիրանուտ:

2. Բառերը բաժանի՛ր երկու խմբի:
Այգ, իրիկուն, լուսաբաց, երեկո, արշալույս, իրիկնաժամ, վաղորդայն, մթնշաղ, լուսադեմ, լուսածագ, արևածագ, իրիկնամուտ, վերջալույս, արևամուտ, առավոտ:

Լույս-Այգ,լուսաբաց, արշալույս,լուսադեմ,լուսածագ,արևծագ, առավոտ, վաղորդայն

Մութ-Վերջալույս, իրիկուն, երեկո,իրիկնաժամ, Արևմուտ, մթնժամ,իրիկնամուտ

3. Նշված բառերից երեքում «ուկ» մասնիկը փոքրացնող-փաղաքշական իմաստ չի արտահայտում: Նշի՛ր այդ բառերը:
Ձագուկ, արդուկ, մտրուկ, մարդուկ, աղմուկ, հորինուկ, մանչուկ, մժղուկ, շիկամուկ, հորթուկ:

4. Բառաշարքում առանձնացրու իրանիշ և անձնանիշ գոյականները:
Գիտնական-անձնանիշ, թռչուն-իրանիշ, բժիշկ-անձնանիշ, աղախին-անձնանիշ, արշավ-իրանիշ, չմշկորդ-անձնանիշ, քամի-իրանիշ, դյուցազն- անձնանիշ, ականջ-իրանիշ, կայսր-անձնանիշ, աքաղաղ-իրանիշ, դաստակ-իրանիշ, ժառանգորդ-անձնանիշ, երջանկություն-իրանիշ, մարտիկ-անձնանիշ:

5.Տրված բառերի բաղադրիչներով կազմի՛ր բաղադրյալ նոր բառեր:

Հայրապետ Հայրիկ, պետություն,դիմադիր-դիմացկուն, դիմադրել,խաչակնքել-խաչ կնքել,ծանրակշիռ-ծանր, կշռել ,գլխարկ գլուխ,  ,զվարթաբան-զվարթ, բանել,ձայնասփյուռ-ձայնակցել, սփյուռել,լուսապսակ-լույս, պսակ ,աստղագուշակ-աստղիկ, գուշակ ,մեղմաշուն-մեղմ, շունչ կանխավճար-կանխիկ, վճարել բարետես-բարի, տես ժպտալից-ժպտալ

6. Բաղադրյալ բառեր կազմի՛ր, որոնց առաջին բաղադրիչները լինեն տրված բառերի վերջին բաղադրիչները: Ի՞նչ է փոխվում:

Օրինակ`
զովաշունչ- շնչասպառ, շնչահեղձ
Մեղմահունչ- հնչեղ, հնչյուն
ուղղաձիգ- ձգված, ձգողական
դեղաբույս-բուսական, բուսաբանություն
աղեկտուր- կտրիչ, կտրատող
տանտեր- տիրակալ, տիրացու

7. Բաղադրյալ բառեր կազմի՛ր, որոնց վերջին բաղադրիչները լինեն տրված բառերի առաջին բաղադրիչները: 

Ուշադրությո՛ւն դարձրու հնչյունափոխությանը:
Օրինակ`
Գթառատ-առատաձեռն
թունաբեր-բերքատու
մտամոլոր-մոլորյալ
կրթասեր-սիրառատ
գնդակոծել- կոծկված

Մայրենի

Ապրիլի 9-ի առաջադրանքներ
Հորինի՛ր հեքիաթ՝ 15-20 նախադասությամբ։ Վերնագիրն ընտրի՛ր ինքդ։

Կար մի Թագավոր, այդ թագավորը կին է ունենում: Հիմա երեխա են ունենում և այն շատ տարրօրինակ էր մեծանում և տեսնում է, որ նա 23 տարեկան է բայց 150 սմ: Նրան տարան բժշկի մոտ և ասեցին, որ պետք է նրան կերակրեն վիշապով: Թագավորը գնաց բանակ և բերեց վիշապի և կերակրեց նրա երեխային և երեխան սկսեց լավ մեծանալ:

Բառային աշխատանք

1․Բառերը գրի՛ր թվային արժեքներով․

Օրինակ՝ առավոտ-1 1000 1 3000 600 4000

Գետակ-3 5 4000 1, 60

արեգակ-1 500 5 3 1 60

քնքուշ-9000 400 9000 7000 500

մանուշակ-200 1 400 700 500 1 60

գարուն-3 1 500 7000 400

տոն-4000 1000 400

լուսավոր-30 7000 200 1 300 1000 5000

2․Տրված ածանցին ավելացրո՛ւ  տրված բառի  արմատներից մեկը և ստացի՛ր նոր բառ.

Օրինակ՝ ամենա-արագավազ-ամենաարագ

Ան-գրագետ-անգրագետ

Դժ-կամակատար-դժկամակատար

Ապ-երախտագետ-ապերխտագետ

Արտ-երկրագունդ-արտերկրագունդ

Տ-հաճոյախոսել-տհաճոյել

Առ-օրավարձ-առօրավարձ

Հար-երկարատև-հարերկարատև

3․Նախադասությունների բաց թողնված տեղերում գրի՛ր համապատասխան բառը․

Քաղաքում տարածված ․աղտ, մեծ իրարանցում էր առաջացրել մարդկանց մեջ։

Այդ ազնվական տեսակի խաղողի որթ պետք է տանեին արտերկիր՝ այնտեղ աճեցնելու նպատակով։

Անապատում ամենահաճախ հանդիպող կենդանին   ուխտ է, որը կարող է երկար ժամանակ ապրել առանց ջրի։

Գիտնականները կարևոր փորձ էին կատարում՝  անոթ տարածության մեջ։

Նա, ականջ դնելով զանազան խոսակցություններին, ․թույր կարծիք էր կազմել այդ ընտանիքի մասին։

Պատերազմի դաշտում հայ կտրիճ չէին դադարեցնում կատաղի պայքարը։

4․Պատմությունը դարձրո՛ւ երկխոսություն․

Թոռնիկը՝ անհամբեր վազելով տատի մոտ, սկսեց պատմել դպրոցում կատարվածի մասին։Պատմեց, որ այսօր դպրոցում կեղծ ահազանգ էր հնչել, թե իբրև պայթուցիկ է տեղադրված։ Տատիկը, երբ լսեց թոռան պատմածը՝ անասելի վախեցավ և սկսեց մեկը մյուսի հետևից հարցեր տալ, թե ի՞նչ եղավ հետո, թե ո՞վ էր զանգողը։ Արդյո՞ք շատ է վախեցել թոռնիկը։ Աղջնակը փորձում էր հանգստացնել տատիկին՝ ասելով, որ ամեն բան հարթվել է ոստիկանության միջամտությամբ։ Նա ասաց նաև, որ այդ հանցագործին շատ արագ կարողացել են գտնել, և նա կպատժվի օրենքով։ Տատիկը լսելով այս ամենը՝ վերջապես հանգստացավ, գրկեց թոռնիկին և համբուրեց։ Հարցրեց՝ քաղցացծ չէ՞ արդյոք նա, և նրան ուղեկցեց խոհանոց։

 

Թոռնիկը ասաց.

-Ես վազում եմ տատիկ

Տատիկը ասաց.

-Արագ արի

Թոռնիկը ասաց.

-Ես հիմա կպատմեմ դպրոցիս մասին. այսօր դպրոցում կեղծ ահազանգ էր հնչել, թե իբրև պայթուցիկ է տեղադրված։

Տատիկը ասաց.

-Այս ինչ սարսափելի բան է պատահել. Տատիկը սկսեց տարբեր հարցեր տալ

-Ինչ ՝ պատահել, ոնց է պատահել

արջնակը ասաց.

-Ես քեզ եմ հանգստացնում տատիկ

Արջնակը ասաց.

-ասելով, որ ամեն բան հարթվել է ոստիկանության միջամտությամբ։ Նա ասաց նաև, որ այդ հանցագործին շատ արագ կարողացել են գտնել, և նա կպատժվի օրենքով։

 

5․Ածականներին ավելացրո՛ւ գոյականներ և ստացի՛ր բառակապակցություններ։ Այդ բառակապակցությունները գործածելով՝ հորինի՛ր հեքիաթ․
զարմանալի պատմություն, հետաքրքիր-պատմություն, բարձր-աստիճան, արևաշող-արև, կայտառ-խոտ, սաղարթախիտ-ձյուն,

 

 

Բնագիտություն

  1. Միլիգրամ, գրամ, կիլոգրամ,ցենտներ, տոննա
  2. Ջրի խտությունը սեյնակային պայմաններում հավասարվում է 1 կգ ի
  3. Նման են խտությունով